Tarihçe
GENEL TANITIM
1- TARİHİ YAPISI :
Damal ve yöresi Orta Asya’dan Avrupa‘ya göç eden Türk boylarının geçiş güzergahında bulunan yerleşim alanlarıdır.
Tarihte Ardahan-Posof Sancaklarına bağlı Kur’a ve Meşe Ardahan adı ile anılan bölge 1064 yılında Alpaslan tarafından Selçuklu topraklarına katılmıştır.
Akkoyunlu Uzun Hasan döneminde 1453 tarihinde Maraş yöresinden gönüllü olarak getirilen Dulkadurlu–Ulusu topluluğundan “Türkmenler“ günümüze kadar kendi gelenek ve göreneklerini koruya gelmişlerdir Ilgar ve Cin Dağlarını yaylak edinip zamanla Damal bölgesinde köyler oluşturmuşlardır.
Yöre halkı İstanbul ağzına yakın Maraş şivelerini günümüzde dahi kullanmaktadırlar. Geneli Hüseyni–Bektaşi olan Alevilik inancındaki yöre halkının kadın giysileri Orta Asya’ dan gelen eski Oğuz geleneğini yaşatmaları bakımından dikkate değer yönüyle Doğuda Tanrı Dağlarından Batıda Tuna boylarına kadar uzanan topraklar Türk kültür birliğinin kanıtıdır.
Bölge 1876 –1920 tarihlerinde Rusların istilasına uğrayıp halen halk arasında 93 harbi olarak bilinen Osmanlı Rus savaşında 44 yıl istila ve Rus zulmü yaşamasına rağmen Türklük onur ve töresinden taviz vermemiştir.
2- ÇOĞRAFİ DURUMU:
İlçe kuzey de Posof İlçesi ile 26 km, Doğu da Gürcistan ile 7 km ve Çıldır İlçesi ile 5 km Güneyde ve Batıda Hanak İlçesi ile 38 km sınırı olup 76 km kara sınırına sahiptir. Toplam yüzölçümü 280 km² olup ortalama rakım 2.200 metredir. Arazi engebeli plato görünümünde olup, İlçenin doğusunda Sivri ve Kel dağı, batısında Ilgar dağı vardır. Sivri dağı eteklerinden Bağırsak çayı Araplar Mevkiinden Çikorasuyu çayları çıkmakta olup bunlar Kur’a Nehri ile birleşmektedir. Bunların dışında bahar aylarında akan yaz sonlarında kuruyan dereler vardır. (Şülgür, Kınalı Kaya, İnce Dere gibi)
3-İDARİ DURUMU :
Bölgenin düşman işgalinden kurtarılmasını müteakip ülke genelinde yapılan idari reform sonucu Damal nahiye olarak 21 köyle birlikte Posof İlçesi’ne bağlanmıştır.1954- 1958 tarihleri arasında buradan ayrılıp Ardahan İlçesi’ne bağlanmış. Hanak Nahiyesinin 1958 tarihinde ilçe statüsüne getirilmesi sonucu köyleriyle birlikte Hanak İlçesine bağlanmıştır.
l972 yılında Belediye kurularak kasaba statüsüne dönüşmüştür.27.05.1992 tarih ve 3806 Sayılı Kanun ile Damal, İlçe statüsüne getirilerek 3 mahalle 15 köy bağlanmıştır. Bunlardan Yamçılı, Sulakçayır, Yünbüken köyleri Hanak ilçesine daha yakın olduklarından, tekrardan Hanak İlçesine bağlanmışlardır. 2006 yılında köylerden 5 köy Damal Belediyesine mahalle olarak dahil edilmiştir.
